Hondje van Dirkie

Wereldlichtjesdag vandaag — en we steken Madelief haar licht ook dit jaar aan in de Stevenskerk in Nijmegen. Nog voor we er zijn gaat er een lichtje branden: de benzine is bijna op. Om op tijd te zijn, besluit ik dat we op de terugweg kunnen tanken, we zijn ten slotte vlak bij de parkeergarage. Mooi op tijd zitten we in de bank.

Op de terugweg zie ik in de stad geen benzinepomp en omdat we nog een krappe 50 km vermogen, moet het maar langs de snelweg. Eenmaal op de A15 — vermaledijd is een woord dat bij deze A in me opkomt — geen pomp. 10 km voor uur u rijd ik gedachtenloos afslag Dodewaard voorbij. De schrik vliegt me om het hart. Twee kilometer later een bordje van een benzinepomp, en hij is open.

Er blijkt 49,7 liter in te gaan, vier keer raden hoeveel er totaal in kan. De man achter het loket zegt, als ik hem vertel dat ik op de laatste druppels ben binnengereden: “dat is een groot geluk, op een zondagavond in dit Gereformeerde Land”. Als ik de snelweg weer oprijd, verdwijnt de benzinepomp in het donker. En ik vermoed dat hij er nu niet meer is.

Vorig jaar was het ook al raak: bij terugkomst bij de auto hadden we een parkeerbon. Bezwaar gemaakt, bezwaar afgewezen, en we zouden een nieuwe acceptgiro toegezonden krijgen. Nooit gekomen, zelfs niet na we erachteraan gebeld hebben. Dank je, kind.

Nu Maud naar de middelbare school gaat, is haar oog op de zolder gevallen. Maar ja, de zolder staat vol — met dozen met aanzichtkaarten, geknutselde Madelieven, polsbandjes uit het ziekenhuis, de fantastische door Marie gemaakte oranje jas van Maud.

Het is een zolder van een cluppie mensen dat zo intens met zijn vieren leefde, dat het schiften en opruimen moest wachten. Geen tijd, geen aandacht, geen zin.

Nu, met zijn drieën onder dit dak, staan er vooral dozen met emoties op zolder. Welaan, kom op. Met de energie van de zomervakantie nog in ons duiken we erin.

Marie doet wat ze goed kan: graaft, schift, schudt op. Ik fotografeer, roep stellig dat iets weg mag en twijfel subiet, en fotografeer verder. Honderden foto’s van het leven hiervoor, en herinnerings bij het afscheid daarvan.

Tussen de spullen komt Madelief haar toilettas naar boven. Roze, what else. In één oogopslag zie ik de zorg van haar moeder: naast de pleisters voor vingers en oog, Madelief haar brilledoos (met telefoonnummer), pilletjes voor haar koemelkallergie, en maandverband voor als.

Zo compleet mogelijk, om op pad te kunnen — hoe kort of weinig belopen het pad ook is.

Tante stelde voor om na de crematie met de familie uit eten te gaan op kosten van opa (1925-2014), met zijn Van Der Valk vaste-klanten-kaart. Oom stelde vast dat je wel een toetje mocht kiezen maar dat dat dan een Dame Blanche moest zijn. Jongste achterkleinkind was mee uit Denemarken en op zijn charmantst. Het was jammer dat opa & oma er niet bij konden zijn, want ze hadden het een heerlijke avond gevonden.

Onder onze laatste mailwisseling, als altijd refererend aan Laurel & Hardy —

Hartelijke groeten, ook aan je harem.

Son of the Desert

Maar er had ook Son Of The Dessert kunnen staan.

Een gastblog van buurman Johan.

Beste Mart,

De weg terug was eigenlijk veel moeilijker dan die erheen. Dat weet je pas als je ze allebei hebt afgelegd. Of vanaf de drempel van je huis ziet hoe je dappere zoon ze aflegt, zoals ik deed.

Heen had je wat in je handen: je zelfgemaakte pindasliert met het hartje van behang, keurig ingepakt in een mooi papiertje. Het gaf houvast. Terug liep je met lege handen. En met het heldere besef dat wat je net gedaan had meer was dan een kadootje afleveren.

Mama en ik hadden je het laatste zetje gegeven, het kon nog net, voor de school zou gaan beginnen. ‘Ga nou maar, wij kijken!.’ Je twijfelde, we lieten je met rust, zodat je je eigen keuze kon maken. Forceren werkt averechts. En al helemáál bij jou… Na een terloopse opmerking van mama (‘Als je het nu doet hebben ze er de hele dag wat aan…’) trok je ineens je schoenen aan en ging je op pad. Beslissing gemaakt. Klaar.

Je had er geen idee van dat mama en ik elke stap die je nam zagen, vanaf de drempel van ons huis. We zagen je naar de voordeur van nummer 3 lopen, je helemaal uitstrekken naar de deurbel en een stapje opzij doen om door het raam te gluren.

Iemand deed open, maar vanaf onze drempel zagen we alleen jou. Dat de deur open was gegaan konden we afleiden uit hoe je omhoog keek. Je lippen bewogen, maar we hoorden niets. Daarna gaf je het kadootje en begon je aan die terugweg.

Mama en ik waren ondertussen al snel naar binnen geglipt (dit zijn geen tochtjes waar je pottenkijkers bij wilt hebben, dat weten wij ook wel) en ik was alweer een minuutje bezig met de afwas toen ik besefte wat er in de kamer gaande was. Je was heel stil in tranen, op de veiligste plek op aarde: in de armen van je moeder. En je huilde niet omdat je wat je net had gedaan nou zo moeilijk vond, maar om het simpele gemis waar je aan herinnerd werd. Want al is het bijna de helft van je leven geleden dat Madelief overleed, je draagt nog altijd zoveel kleins van haar mee. Onaangetaste herinneringen, zoals alleen kinderen die kunnen hebben. Als vierjarige kon je het niet overzien. Madelief was voor jou een buurmeisje. En niet een zoals zovelen, maar een die – juist door haar ziekte – bereikbaarder was voor jou. Madelief was minder druk. Minder vluchtig. Praatte niet zo snel. Zei niet zulke ingewikkelde dingen. En dan zit je al snel naast elkaar aan tafel te knutselen, hamertje-tik te spelen of een filmpje van Mickey Mouse te kijken. Ze paste in jouw belevingswereld. En jij in die van haar.

Later op dezelfde dag nam je juf Helma mama apart en vertelde ze over hoe je in de klas hebt verteld over Madelief. Over haar ziekte en haar overlijden. Je had gezegd dat vloeken met kanker niet goed is. Alles vanuit jezelf, in jouw woorden, op jouw plekje in de kring.

Iedereen doet dit op zijn eigen manier, er zijn geen regels voor. En menig volwassene maakt er een gecompliceerde bende van. Maar hoe jij met je buren en het gemis van ons lieve buurmeisje omgaat is iets om trots op te zijn. Daarom staat het hier, verwoord door je vader. Zodat je het later nog eens terug kunt lezen.

Vijftien jaar geleden werd ze geboren, aanstaande dinsdag. Mooie kaart bij de post vandaag van de Mytylschool, dat ze er deze week bij stilstaan. En een kaart van haar juf Carmely, die er een (grappig) grapje bijschrijft. Fijn vind ik dat.

Doe mij een nieuwe foto van het meidje — al is dit een mooie. En doe me een grote zus voor Maud, die zo verstandig en slim en wijs haar weg zoekt naar de middelbare school. Die relativeert dat de brug, onderweg naar de gekozen school in Nieuwegein, wel hoog is maar ook ‘gewoon een paar heuveltjes achter elkaar’. Doe ons een oudste, om trots op haar jongsteoudste zus te zijn.